คลังต้นไม้แห่งการเรียนรู้

31 กรกฎาคม 2568
16

มะตูม

พืชสมุนไพร
ชื่อไทย มะตูม
ชื่ออื่น กระทันตาเกร ตุ่มตัง ตูม พะโนงค์ มะปิน มะปีส่า
ชื่อวิทยาศาสตร์

Aegle marmelos (L.) Corrêa

ชื่อวงศ์ RUTACEAE
ลักษณะวิสัย

เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ผลัดใบ สูง 6 - 12 เมตร โคนต้นและกิ่งก้านมีหนามยาวแข็ง ๆ ทั่วไป เปลือกต้นสีเทา แตกเป็นร่องตามยาว เรือนยอดรูปไข่

ลักษณะใบ

ใบเป็นใบประกอบ ติดเรียงสลับ มีใบย่อยรูปไข่ 3 ใบ สองใบล่างมีขนาดเล็ก และติดตรงข้ามกัน ส่วนใบปลายมีขนาดใหญ่ และออกเป็นใบเดี่ยว โคนใบสอบมน ปลายใบแหลม เนื้อใบบางเกลี้ยง

ลักษณะดอก

ดอมมีขนาดเล็กสีอมเขียว หรือเนื้อเหลือง กลิ่นหอม ออกรวมกันเป็นช่อสั้น ๆ บริเวณปุ่มปมตามกิ่ง เป็นดอกสมบูรณ์เพศ กลีบฐานดอกกลางแผ่เป็นรูปดาว มี 4 - 5 แฉกแหลม ๆ กลีบดอกมี 5 กลีบ

ลักษณะเมล็ด

เมล็ดแบน รูปขอบขนาน ยาวประมาณ 1 เซนติเมตร มีขนอ่อนนุ่มปกคลุม อยู่ในช่องมีสารเมือกล้อมรอบ สารเมือกแข็งตัว เมื่อแห้ง เยื่อหุ้มเมล็ดสีขาว

ลักษณะผล

ผลรูปไข่ถึงค่อนข้างกลมป้อม โต เปลือกสีเขียวอ่อนถึงเหลืองผิวเรียบและแข็งมาก ภายในมีเนื้อเยื่อสีส้มที่มียางเหนียว ๆ 

สรรพคุณ

พรรณไม้ประจำจังหวัดชัยนาท
เนื้อไม้มีสีขาวแกมเหลืองอ่อน เนื้อละเอียดไม่มีแก่น เมื่อสดมีกลิ่นหอม ใช้ทำหวี และเครื่องดนตรี ยางจากผลดิบผสมสีทาแทนกาว เปลือกของผลนำมาบด ให้สีเหลืองใช้ย้อมผ้า เนื้อในผลสุกรับประทานเป็นของหวานหรือเชื่อม ใบใช้ในพิธีมงคลต่าง ๆ

สถานที่ แปลงอนุรักษ์พันธุกรรมพืช 16 โร่,ฐานต้นไม้แห่งการเรียนรู้
Share this: