คลังต้นไม้แห่งการเรียนรู้

31 กรกฎาคม 2568
19

มะค่าแต้

พืชสมุนไพร
ชื่อไทย มะค่าแต้
ชื่ออื่น กอกก้อ ก้าเกาะ แต้ มะค่าหนาม มะค่าหยุม
ชื่อวิทยาศาสตร์

Sindora siamensis Teijsm. Ex Miq.

ชื่อวงศ์ FABACEAE
ลักษณะวิสัย

เป็นไม้ยืนต้น สูงได้ถึง 15 เมตร มีขนสั้นนุ่มตามกิ่งอ่อน แผ่นใบด้านล่างและช่อดอก

ลักษณะใบ

ใบเป็นใบประกอบ ปลายคู่ก้านใบประกอบยาว 2 – 4 เซนติเมตร ใบย่อยมี 3 – 4 คู่ รูปรียาว 6 – 15 เซนติเมตร ปลายกลม เว้าตื้น ๆ แผ่นใบด้านบนมีขนสาก มักมีต่อมใกล้ขอบใบด้านล่างด้านหนึ่ง ก้านใบย่อยยาว ประมาณ 5 มิลลิเมตร

ลักษณะดอก

ช่อดอกแบบช่อแยกแขนง ยาว 10 – 25 เซนติเมตร ใบประดับรูปไข่ยาว 3 – 6 มิลลิเมตร ติดทน ใบประดับย่อยขนาดเล็กติดใต้กึ่งกลางก้านดอก ก้านดอกยาว 2 – 4 มิลลิเมตร กลีบ เลี้ยงมี 4 กลีบ รูปเรือ 1 กลีบ รูปใบหอก 3 กลีบ มีตุ่มกระจาย ปลายกลีบมีหนามเล็ก ๆ กลีบดอกมีกลีบเดียว สีเหลืองอมแดง ยาวเท่า ๆ กลีบเลี้ยง เกสรเพศผู้ 10 อัน 9 อันเชื่อมติดกันที่โคนเป็นแผ่น 2 อันด้านบนยาว 1.5 – 2 เซนติเมตร 7 อันขนาดเล็ก รังไข่ มีก้านสั้น มีขนหยาบและหนามเล็ก ๆ ก้านเกสรเพศเมียโค้ง ยอดเกสรเป็นตุ่ม

ลักษณะเมล็ด

เมล็ดแบน รูปรี สีดำ มีเนื้อเยื่อสีเหลืองติดที่ฐาน มี 1 - 3 เมล็ด

ลักษณะผล

ฝักแห้งแตก แบนคล้ายรูปไข่ยาว 4.5 – 10 เซนติเมตร ปลายมีจะงอย ยาว 5 – 7 มิลลิเมตร ผิวมีหนามกระจาย มี 1 – 3 เมล็ด

สรรพคุณ

เป็นพรรณไม้ประจำจังหวัดสุรินทร์ ฝักและเปลือกให้น้ำฝาดสำหรับฟอกหนัง เมล็ดรสเบื่อเมาสุขุม เป็นยาขับพยาธิ แก่นต้มดื่มเป็นยาบำรุงกำลัง

สถานที่ แปลงอนุรักษ์พันธุกรรมพืช 16 โร่
Share this: