คลังต้นไม้แห่งการเรียนรู้

ข้าวสารเถา
ชื่อไทย | ข้าวสารเถา |
ชื่ออื่น | ข้าวสารดอกเล็ก เคือคิก เมือยสาร ปลายสาน ผักข้าวสาร เครือข้าวสาร |
ชื่อวิทยาศาสตร์ | Raphistemma hooperianum (Blume) Decne. |
ชื่อวงศ์ | APOCYNACEAE |
ลักษณะวิสัย | เป็นพรรณไม้ล้มลุกหรือไม้เถาเลื้อยพัน ลำต้นเกลี้ยงและมีน้ำยางสีขาว |
ลักษณะใบ | ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเป็นคู่ตรงข้ามกัน ลักษณะของใบเป็นรูปไข่ รูปไข่แกมขอบขนาน หรือรูปหัวใจ ปลายใบแหลมเป็นหางยาว โคนใบเว้าทั้งสองข้าง ห้อยเป็นรูปติ่งหู ส่วนขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 2 - 10.5 เซนติเมตร และยาวประมาณ 4 - 15 เซนติเมตร แผ่นใบบาง ด้านบนที่โคนเส้นกลางใบจะมีขนสั้น ๆ และออกเป็นกระจุก ส่วนก้านใบมีลักษณะเล็กและยาว โดยจะมีความยาวได้ประมาณ 2 - 7 เซนติเมตร |
ลักษณะดอก | ออกดอกเป็นช่อตามซอกใบ แต่ละช่อจะมีดอกย่อยประมาณ 4 - 7 ดอก ก้านช่อดอกยาวประมาณ 0.25 - 5.5 เซนติเมตร ส่วนก้านดอกยาวได้ประมาณ 1.25 - 3.5 เซนติเมตร ดอกมีขนาดเล็กและมีกลิ่นหอม กลีบรองกลีบดอกเป็นรูปไข่ปลายมน ยาวได้ประมาณ 3 - 4 มิลลิเมตร ตรงโคนเชื่อมติดกัน ส่วนกลีบดอกนั้นมี 5 กลีบ กลีบเป็นสีขาว และต่อมาก็จะกลายเป็นสีเหลืองอ่อนหรือสีเหลืองนวล ส่วนโคนจะเชื่อมติดกันเป็นท่อยาวประมาณ 8 - 9 มิลลิเมตร ส่วนตรงปลายแยกออกเป็น 5 กลีบ มีลักษณะยาวกว่าท่อดอกเล็กน้อย ที่ปลายกลีบมีสีแต้มสีม่วง เมื่อดอกบานเต็มที่จะมีขนาดกว้างประมาณ 2.5 - 3 เซนติเมตร ส่วนเส้าเกสรนั้นจะเป็นสีขาว มีความยาวประมาณ 10 - 13 มิลลิเมตร ออกดอกในช่วงฤดูหนาว |
ลักษณะเมล็ด | มีเมล็ดสีน้ำตาลและมีขนสีขาว |
ลักษณะผล | ผลจะเป็นฝักรูปไข่แกมขอบขนานหรือเป็นรูปกระสวย ฝักมีขนาดยาวประมาณ 14 เซนติเมตร ฝักเป็นสีเขียว |
สรรพคุณ | รากใช้ปรุงเป็นยารักษาตา โดยใช้รากตากแห้งแล้วนำไปบดเป็นยากินรักษาโรคตาต่าง ๆ เช่น แก้ตาแดง ตาอักเสบ ตาแฉะ ตามัว ตาฝ้าฟาง นอกจากนี้ยังสามารถป้องกันโรคต้อกระจกได้อีกด้วย |
สถานที่ | ฐานต้นไม้แห่งการเรียนรู้ |