คลังต้นไม้แห่งการเรียนรู้

26 กันยายน 2568
44

ผักหวานป่า

พืชผักพื้นบ้าน
ชื่อไทย ผักหวานป่า
ชื่ออื่น ผักหวาน
ชื่อวิทยาศาสตร์

Melientha suavis Pierre

ชื่อวงศ์ OPILIACEAE
ลักษณะวิสัย

เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก ความสูงของต้นประมาณ 4 - 11 เมตร เปลือกต้นเรียบกิ่งอ่อนเป็นสีเขียวเข้ม เมื่อแก่แล้วจะเปลี่ยนเป็นสีเทาอมสีน้ำตาลอ่อน เนื้อไม้มีความแข็ง เป็นพืชผลัดใบตามฤดูกาล จึงเก็บสะสมอาการไว้ที่รากและลำต้น มักจะพบต้นผักหวานป่าได้ตามป่าเบญจพรรณในที่ราบ หรือเชิงเขาที่มีความสูงไม่เกิน 600 เมตร จากระดับน้ำทะเล และโดยปกติจะชอบขึ้นอยู่บนดินร่วนปนทราย

ลักษณะใบ

ใบเป็นใบประกอบแบบขนนกชนิดใบเดียว แตกออกจากลำต้นและกิ่งในลักษณะเวียนสลับกัน ประกอบด้วยก้านใบหลัก สีเขียว ยาว 15 - 30 เซนติเมตร บนก้านใบหลักมีใบย่อยเรียงเยื้องสลับกัน ใบย่อยแต่ละใบมีก้านใบขนาดเล็ก สั้น มีหูใบรูปสามเหลี่ยมที่โคนก้านใบ แต่ละใบรูปไข่หรือรูปไข่รียาว โคนใบสอบ ปลายใบแหลม

ลักษณะดอก

ดอกเป็นช่อกระจุกบริเวณซอกใบย่อย เป็นดอกไม่สมบูรณ์เพศ ดอกแยกเพศบนต้นเดียวกัน ดอกมีลักษณะคล้ายจานหรือร่ม เมื่อบานเต็มที่จะกว้าง 5 - 12 มิลลิเมตร ก้านดอกสั้น ดอกไม่มีกลีบเลี้ยง กลีบดอกมี 6 กลีบ แบ่งออกเป็น 2 ชั้น ชั้นละ 3 กลีบ ออกดอกช่วงเดือนเมษายน - มิถุนายน

ลักษณะเมล็ด
ลักษณะผล

เป็นผลเดี่ยว ผลห้อยลงด้านล่างใต้ก้านใบหลัก หรือใต้ใบย่อย ผลมีลักษณะกลมเล็กน้อย คล้ายผลมะยม ขนาดเล็กกว่า ขนาดผลกว้าง 1 - 1.5 เซนติเมตร ยาว 0.8 - 1.2 เซนติเมตร ที่ขั้วผลมีกลีบเลี้ยงสีแดงติดอยู่ ท้ายผลด้านล่างมีติ่งสีแดงขนาดเล็ก 3 ติ่ง เปลือกผลเรียบ หนา แบ่งเป็นร่องพูเล็ก ๆ พอมองเห็นได้ 3 พู แต่มี 6 ร่องเมื่อปริแตก ผลอ่อนมีสีเขียวอ่อน ผลสุกมีสีขาวอมชมพู

สรรพคุณ

ช่วยต้านอนุมูลอิสระ ช่วยให้กระดูกและฟันแข็งแรง ป้องกันโรคภูมิแพ้จากอากาศ กระตุ้นการหลั่งน้ำนม และเพิ่มน้ำนมหลังคลอดบุตร ช่วยให้กล้ามเนื้อผ่อนคลาย บรรเทาอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย ระงับอาการปวดเกร็ดที่กระเพาะอาหาร ลำไส้ ถุงน้ำดี และทางเดินปัสสาวะ ออกฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์เชื้อ HIV 

สถานที่ ฐานต้นไม้แห่งการเรียนรู้
Share this: