คลังต้นไม้แห่งการเรียนรู้

เสม็ดชุน

• ชื่อไทย
  เสม็ดชุน
• ชื่ออื่น
  ไคร้เม็ด ยีมือแล เสม็ด เม็ก เสม็ดขาว เสม็ดแดง เม็ดชุน
• ชื่อวิทยาศาสตร์

  Syzygium gratum (Wight)S.N. Mitra

• ชื่อวงศ์
  MYRTACEAE

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

• ลักษณะวิสัย

  เป็นไม้พุ่มหรือไม้ยืนต้นขนาดเล็กความสูง 5-10 เมตร ลำต้นสีแดงเปลือกต้นบางซ้อนกันหลายชั้นแตกกิ่งก้านมาก

• ลักษณะใบ

  ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม  รูปรีถึงรูปใบหอก หรือรูปไข่ กว้าง 2.5-4 เซนติเมตร ยาว 6-8 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบแหลมหรือมน ขอบใบเรียบ ใบแก่ผิวด้านบนเกลี้ยงมันวาว ใบอ่อนสีน้ำตาลปนชมพู ผิวใบด้านล่างเกลี้ยง มีจุดโปร่งแสงหนาแน่น

• ลักษณะดอก

  ดอกช่อ แบบช่อแยกแขนง ยาว 1.5-3 เซนติเมตร ออกที่ซอกใบและปลายยอด ดอกย่อยสีขาว ไม่มีก้านดอก ฐานดอกรูปถ้วย ทรงรูปกรวยแกมทรงกระบอก กลีบเลี้ยง 5 กลีบ รูปสามเหลี่ยม กลีบดอก 5 กลีบ แยกกัน สีขาว รูปเกือบกลม สีเหลืองอ่อน เกสรเพศผู้จำนวนมาก เกสรเพศเมียมีรังไข่ขนละเอียด อยู่ใต้วงกลีบ

• ลักษณะเมล็ด
• ลักษณะผล

  ผลสด ทรงกลม สีขาว ฐานผลนูนออกมาและบุ๋ม กระจายพันธุ์แถบป่าผลัดใบ และริมลำธาร ออกดอกช่วงเดือน เมษายน ถึงพฤษภาคม ยอดอ่อนรับประทานเป็นผักได้

• สรรพคุณ

  ใช้ใบสด ตำป่นปิดพอกแก้เคล็ดยอก ฟกบวมได้ดี  ใช้ผลมะกรูด หรือใบพลู รมควันใต้ใบเสม็ดพออุ่นๆ นาบท้องเด็กแก้ท้องขึ้น ท้องอืด ท้องเฟ้อในเด็ก แก้ปวดท้องได้ดีมาก น้ำมันจากใบ มีกลิ่นคล้ายการบูร เรียกว่า น้ำมันเขียว ใช้นวดแก้เคล็ด เมื่อย ปวดบวม แก้หมัด เหา ชุบสำลีอุดฟันแก้ปวดฟัน  กินเป็นยาขับเสมหะ แก้หลอดลมอักเสบ ขับลม กินมากเป็นยาขับพยาธิ